تجربه کاربری در سئو؛ گوی و میدان را به دست بگیرید

اگر نگاه عمیق‌تری به مقالات آموزشی سئو بیاندازیم، می‌بینیم که روش‌های مختلف لینک سازی، سئو تکنیکال و تولید محتوا و خلاصه بیشتر بهینه‌سازی‌ها، تنها در خدمت یک هدف والا در سئو هستند:

کسب رضایت کاربر از بازدید صفحات سایت شما

همین هدف والای گوگل باعث می‌شود کاربر نه تنها در فرآیند جستجو به پاسخ سوال خود برسد، بلکه حس خوبی هم از این کار خود داشته باشد. این حس درونی مثبت همان چیزی است که ما با نام تجربه کاربری (User Experience) خوب از آن یاد می‌کنیم.

اما شاید جالب باشد که بدانید این فرآیند دوست داشتنی جستجو در گوگل همیشه تا این حد بر کاربر متمرکز نبود. اگر زمان را کمی به عقب برگردانیم می‌فهمیم که سئو در گذشته یک مفهوم تک بعدی داشت؛ یعنی تنها کافی بود صفحات سایت خود را با یک کلمه کلیدی هدف قرار می‌دادید و شروع به تولید محتوا می‌کردید. در این صورت تنها کمی چاشنی زمان لازم بود تا جایگاه در صفحه نتایج تضمین شده باشد.

اما یک جرقه بزرگ در ذهن گوگل لازم بود تا ماموریت گوگل به سمت کاربر متمایل شود. در این زمان بود که گوگل با معرفی الگوریتم‌ها و به‌روزرسانی‌های متمرکز بر تجربه کاربری، وارد عصر جدیدی از جستجوی اینترنتی شود. عصری که تکنیک‌های کلاه سیاه محاکمه شد و جایش را سئو کلاه سفید گرفت. در این‌جا یک اتفاق خوب افتاد:

هدف گوگل و مدیران سایت یکی شد و این دو برای کسب رضایت کاربر تلاش می‌کردند

این یکی شدن هدف گوگل و کاربر زمینه را برای یک تغییر بزرگ فراهم کرد!

اگر فرصت کافی برای مطالعه مقاله را ندارید پیشنهاد می‌کنیم با مشاهده ویدئوی زیر کلیه مفاهیم مرتبط با تجربه کاربری و تاثیر آن بر سئو را در 5 دقیقه مرور کنید. حجم این ویدئو نزدیک به 60 مگابایت است.

ورود گوگل به عصر جدید؛ تجربه کاربری حرف اول (و آخر) را می‌زند

توجه بیشتر گوگل به حس کاربر از جستجو باعث شد تا فاکتورهای تجربه کاربری (UX)، به طور رسمی وارد سازوکار سئو شود تا هم کاربران تجربه خوبی از جستجو در اینترنت داشته باشند و هم مدیران سایت با توجه به ux، اعتبار بیشتری نزد گوگل به دست بیاورند.

John Mueller، یکی از شناخته شده‌ترین مهندسان گوگل همیشه در هنگ اوت‌های تخصصی خود بارها بر ایجاد بهترین تجربه برای جستجوکننده تاکید داشته:

اگر این نوار را با سرعت پیش ببریم، می‌بینیم که همه مدیران سایت، متخصصان سئو و تولید کنندگان محتوا می‌دانند تجربه کاربری در آینده حرف اول را در سئو می‌زند؛ ولی موضوع مهم‌تر آن است که این افراد نمی‌دانند چطور باید فاکتورهای UX را در سایت خود بررسی، آنالیز و بهبود دهند. 

این مقاله جایی است که شما به درک درستی از اهمیت تجربه کاربری در سئو 2019 می‌رسید. از این گذشته، قصد داریم با معرفی کامل ابزار Lighthouse گوگل، مفهوم تجربه کاربری در سئو را به کلی عوض کنیم تا علامت سوال‌های بزرگ شما در این باره را به پاسخ‌های کاربردی و مفیدی تبدیل کنیم.

الگوریتم رنک برین؛ اولین و بزرگ‌ترین قدم گوگل به نفع کاربر

با این‌که محوریت این مقاله در مورد تجربه کاربری است، ولی از آن‌جایی که الگوریتم رنک برین به نحوی پایه و اساس ux در سئو است، می‌خواهیم کمی در مورد تغییراتی که این الگوریتم بر نتایج جستجو داد صحبت کنیم. این الگوریتم هوشمند بعد از محتوا و لینک، به عنوان سومین معیار اصلی گوگل برای رتبه‌دهی به سایت‌ها به حساب می‌آید.

رنک‌برین فناوری جدیدی بر پایه هوش مصنوعی (AI) است که با استفاده از الگوریتم‌های یادگیری ماشین یا Machine Learning طراحی شده. یادگیری ماشین نیز بدین معناست که یک کامپیوتر به‌جای آموزش توسط انسان و یا استفاده از برنامه‌هایی با جزئیات فنی دقیق، خودبه‌خود نحوه کارکرد چیزی را یاد بگیرد.

موردی که این الگوریتم را خیلی خاص می‌کند، استفاده گوگل از سیگنال‌های تجربه کاربری (UX Signals) مثل زمان حضور کاربر در سایت، نرخ کلیک و بانس ریت، برای سنجش تجربه کاربری است. این الگوریتم به طور ساده به ما می‌گوید هرچه کاربر تمایل بیشتری برای بازدید و نگاه کردن به بخش‌های مختلف سایت داشته باشد، از دید گوگل، مستحق جایگاه بالاتری هم هست.

توصیه می‌کنیم برای این‌که به طور دقیق با دستاوردهای بزرگ هوش مصنوعی گوگل و نقش آن در جستجو آشنا شوید، مقاله وبسیما آکادمی در مورد الگوریتم رنک برین را از دست ندهید.

پیروی گوگل از تجربه کاربری؛ مهم ترین نشانه اهمیت UX در سئو

اگر مقالات به‌روز سئو را دنبال کرده باشید می‌دانید که حتی خود گوگل هم به در جستجوی اینرتنتی خود به تجربه کاربری توجه ویژه‌ای داشته. می‌پرسید چطور؟ کمی قبل‌تر تنها هدف موتور جستجوی گوگل این بود که محتوای موجود در فضای وب را به نحوی طبقه‌بندی کند که بهترین محتوا، در سریع‌ترین زمان ممکن به کاربر برسد.

ولی حالا گوگل تنها وظیفه دسته‌بندی اطلاعات وب را بر عهده ندارد بلکه خودش هم در تولید محتوا مورد نیاز کاربر وارد شده. برای مثال تنها کافی است نام یک آدم مشهور خارجی را جستجو کنید تا گوگل بدون این‌که لازم باشد وارد سایتی شوید، مهم‌ترین اطلاعات را در فرمتی زیبا و دم دست در اختیار شما بگذارد.

گذشته از این، Rich Snippet بخشی از جستجوی گوگل است که تنها با هدف بهبود تجربه کاربری به گوگل اضافه شده است. یعنی شما می‌توانید در کوتاه‌ترین زمان ممکن به جواب سوالات خود برسید. البته این قابلیت‌ها در حال حاضر تنها در زبان انگلیسی وجود دارند ولی اضافه شدن آن‌ها می‌تواند دلیل محکمی برای پیروی گوگل از کاربردهای تجربه کاربری در جستجوی اینترنتی باشد.

ابزارهای سنجش UX گوگل؛ جاده باریک می‌شود!

تا این‌جا فهمیدیم تجربه کاربری چه جایگاه با ارزشی نزد گوگل دارد ولی از کجا بفهمیم تجربه کاربری سایت ما از نظر گوگل چه امتیازی می‌گیرد؟ تا چند وقت پیش به سختی می‌توانستیم چنین چیزی را بررسی کنیم ولی اخیراً گوگل با معرفی ابزارهای مختلف، می‌تواند در مورد کیفیت سایت شما تصمیم‌گیری کند. این ابزارها در واقع پروژه‌های محرمانه‌ای هستند که گوگل خود برای ارزیابی تجربه کاربری از آن‌ها استفاده می‌کند.

ولی خوشبختانه گوگل با اپن سورس کردن آن‌ها کاری کرد تا زمینه استفاده عموم از این ابزارهای ارزشمند فراهم شود. ابزارهای گوگل که به تجربه کاربری کمک می‌کنند شامل موارد زیر است:

• Pagespeed Insights: برای آنالیز دقیق سرعت سایت و ارائه راه‌کار
• Mobile Friendly test: آزمایش موبایل فرندلی بودن سایت در دستگاه‌های مختلف
• Web.dev: بررسی کلی عملکرد سایت از لحاظ تجربه کاربری و سئو

یکی از مهم‌ترین ابزارهایی که به‌طور کامل فاکتورهای مختلف User Experience را آنالیز می‌کند، ابزار Lighthouse گوگل است. این ابزار به تازگی توسط گوگل معرفی شده و عده زیادی از وب مسترها از وجود آن خبر ندارند. البته گوگل مدتی است که از ابزار web.dev برای تحلیل UX استفاده می‌کند ولی حالا این ابزار با نام Lightouse عرضه عمومی شده. در ادامه به طور کامل در مورد این ابزار توضیح دادیم.

ابزار Lighthouse گوگل چیست؟ چه فاکتورهایی را بررسی می‌کند؟

لایت‌هاوس (lighthouse) ابزار اپن سورس گوگل برای سنجش عملکرد سایت است. وقتی آدرس سایت خود را در این ابزار وارد می‌کنید، گوگل با استفاده از بدترین شرایط موجود (مثلاً اینترنت با سرعت پایین یا دیوایس قدیمی) سایت شما را آنالیز می‌کند و بر اساس 75 فاکتور، به تجربه کاربری و عملکرد سایت شما نمره می‌دهد. تمام این فاکتورها به طور کلی به 4 دسته زیر تقسیم می‌شوند:

1. عملکرد (Performance): سرعت دسترسی کاربر به محتوای صفحه چقدر طول می‌کشد؟
2. دسترسی (Accessibility): آیا دسترسی کاربر به بخش‌های مختلف سایت در کمترین زمان و به آسان‌ترین روش انجام می‌گیرد؟
3. بهترین تکنیک‌ها (Best Practices): آیا سایت از توصیه‌های گوگل برای بهبود تجربه کاربری استفاد کرده؟
4. سئو (Seo): آیا سایت مورد نظر به خوبی برای گوگل بهینه شده است

در قسمت بعد به طول دقیق تر این فاکتورها را بررسی می‌کنیم. در حال حاضر ابزارهای زیادی برای بررسی سرعت سایت در دسترس است اما برای انتخاب بهترین ابزار باید معیارهای لازم و مهم را به خوبی بشناسیم.

معیارهای اصلی تجربه کاربری؛ جعبه سیاه Lighthouse

تمام هدف لایت هاوس گوگل این است که کاری کند تا سایت شما نه تنها سرعت خوبی داشته باشد، بلکه حس سرعت را هم به کاربر القا کند. بنابراین مهم است بازدید کننده بتواند بدون صبر کردن، با محتوای سایت شما تعامل داشته باشد.

پیام اصلی شما باید در قسمتی که کاربر اول آن را می‌بیند (Above the Fold) وجود داشته باشد؛ المان‌های گرافیکی خلاقانه و چشم‌نواز باید تنها در خدمت پیام اصلی شما باشند. اگر کاربر برای رسیدن به پاسخ سوال خود زمان زیادی صرف کند، عملاً اهداف تجربه کاربری به نتیجه نرسیده است.

در عکس زیر قسمتی از قسمت‌های مختلف این ابزار را برای شما آوردیم:

معیارهای اصلی Lighthouse برای آنالیز تجربه کاربری شامل موارد زیر است:

• First meaningful paint: چقدر طول می‌کشد تا اولین محتوای قابل فهم و معنادار در صفحه برای کاربر ظاهر شود؟
• First interactive: اولین المان‌های قابل کلیک و تعاملی در سایت چه زمانی لود می‌شوند؟
• Consistently interactive: چه قدر طول می‌کشد تا المان‌های تعاملی و قابل کلیک صفحه کاملاً لود شوند؟
• Perceptual speed index: محتوای صفحه (متن، صوت، تصویر) با چه سرعتی برای کاربر ظاهر می‌شود؟
• Estimated latency input: المان‌های مختلف صفحه با چه سرعتی به دستورات کاربر پاسخ می‌دهد؟
• Critical requests chain: چه منابعی باید از سرور فراخوانی شود تا یک درخواست به انجام برسد؟

به شما توصیه می‌کنیم حتما سایت خود را در ابزار Lighthouse  گوگل آنالیز کنید تا درک عمیقی از عملکرد کاربردی سایت خود پیدا کنید. (البته این سایت هم مانند بسیاری از ابزارهای مفید گوگل برای آی پی ایران تحریم شده است!!!)

3 دلیل حیاتی برای این‌که ابزار Lighthouse گوگل را خیلی جدی بگیرید!

شاید فکر کنید این ابزار هم مانند بسیاری دیگر تنها یک عدد در اختیار شما قرار می‌دهد و تمام! واقعیت این است که این ابزار دقت و حساسیت گوگل را به ارث برده که آن را از ابزارهای رایج دیگر متمایز می‌کند. سه دلیل زیر می‌تواند به خوبی شما را از اهمیت این ابزار مطئمن کند:

1. لایت هاوس می‌تواند برای دولوپرها، سئوکاران و تولید کنندگان محتوا مفید باشد: راه زیادی برای استفاده از این ابزار وجود دارد؛ شما می‌توانید آن را به افزونه در مرورگر خود نصب کنید یا این‌که به صفحه اصلی web.dev بروید و آدرس سایت خود را وارد کنید. چه شما یک برنامه نویس باشید یا مدیر یک سایت، در هر حال گزارش‌های این ابزار می‌تواند یک دنیا ارزش برای شما ایجاد کند.
2. لایت هاوس توصیه‌های کاربردی و قابل اجرا در اختیار شما قرار می‌دهد: شاید بهترین قسمت این ابزار، نحوه گزارش دهی به شماست؛ یعنی شاید فکر کنید تمام مفاهیم معرفی شده در این ابزار جدید هستند ولی اگر کمی توضیحات مربوط به آن‌ها را بخوانید، متوجه می‌شوید که این توصیه‌ها راه درست را به شما نشان می‌دهند.
3. ابزار Lighthouse Google توسط مهندسان گوگل طراحی و توسعه داده شده است: شاید این دلیل به تنهایی کافیست تا شما گزارشات این سایت را جدی بگیرید. درست همانند ابزارهایی مانند سرچ کنسول و گوگل آنالیز، لایت هاوس هم شانس این را دارد که به یک ابزار رایج در زمینه UX تبدیل شود.

سخن آخر: خودتان را جای کاربر بگذارید!

شاید این حرف به عنوان نتیجه‌گیری و سخن آخر این مقاله خیلی ساده به نظر برسد ولی این جمله به تنهایی می‌تواند خیلی از سوالات و مشکلات شما را حل کند. چرا؟ برای این‌که شناخت اولین قدم برای موفقیت در تجربه کاربری است. وقتی خود را جای بازدید کننده سایت خود می‌گذارید، می‌فهمید چه چیزی برای او اهمیت دارد، چه چیزی او را ناراحت می‌کند و چه چیزی خوشحال. هر چه شناخت بیشتری از این کاربر داشته باشید، بهتر می‌توانید حس درونی او از بازدید را شبیه‌سازی کنید.