تأثیر آپدیت‌های گوگل؛ وقتی زمین‌لرزه می‌آید!

معمولاً در زمان وقوع یک آپدیت، تحلیل و بررسی آن بسیار داغ می‌شود؛ اما پس از مدتی تب تحلیل فروکش می‌کند و بسیاری از ما موضوع را به دست فراموشی می‌سپاریم. در واقع، اغلب تنها در لحظه بحران به دنبال پیدا کردن دلیل افت یا رشد سایت هستیم. اگر ذهنیتی درست درباره ماهیت آپدیت‌ها، نحوه تعامل با کارفرما یا مدیران و روش تحلیل این تغییرات داشته باشیم، می‌توانیم با آرامش بیشتری از پس هر زمین‌لرزه‌ای در دنیای سئو بربیاییم.

این همان ذهنیتی است که قصد داریم در این مقاله درباره آن صحبت کنیم.

پیش از شروع، لازم است به یک نکته مهم اشاره کنیم: محتوای این مقاله خلاصه‌ای از وبینار «دیستوپیا» است که توسط مهندس امین اسماعیلی در سال ۱۴۰۳ برگزار شد. نسخه کامل این وبینار به صورت رایگان در کانال یوتیوب آکادمی وبسیما در دسترس شماست.

پیشنهاد می‌کنیم در کنار مطالعه این مقاله، زمانی را به تماشای وبینار دیستوپیا اختصاص دهید.

آپدیت گوگل چیست؟ یک رقص همیشگی

آپدیت‌های گوگل مجموعه‌ای از تغییراتی هستند که به‌طور منظم در الگوریتم‌ها و سیستم‌های رتبه‌بندی این موتور جستجو اعمال می‌شوند. هدف از این به‌روزرسانی‌ها، ارائه نتایجی بهتر و مرتبط‌تر به کاربران است.

گوگل در یکی از مستندات رسمی خود، برای توضیح اهمیت این تغییرات مثالی جالب ارائه کرده است: تصور کنید سه سال پیش از دوستتان خواسته بودید فهرستی از بهترین رستوران‌های شهر را به شما معرفی کند. اگر امروز همان درخواست را تکرار کنید، به احتمال زیاد برخی رستوران‌ها از لیست حذف شده‌اند و جای خود را به گزینه‌های جدیدتری داده‌اند. دوست شما بر اساس تغییراتی که در زندگی شما رخ داده — مثلاً ازدواج یا داشتن حیوان خانگی — اکنون رستوران‌هایی را پیشنهاد می‌کند که پیش‌تر در لیستش نبوده‌اند.

گوگل با این مثال نشان می‌دهد که تغییر رفتار و نیازهای کاربران، ضرورت انجام آپدیت‌های منظم را ایجاد کرده است. تمرکز اصلی این آپدیت‌ها بر ارائه بهترین پاسخ به کاربران است؛ پاسخی که با نیازها و انتظارات امروز آن‌ها هماهنگ باشد.

چرا آپدیت‌های گوگل اهمیت دارند؟

گوگل در مستندات رسمی خود اشاره می‌کند که بسیاری از وب‌سایت‌ها حتی متوجه رخ دادن آپدیت‌ها نمی‌شوند. در واقع، تنها سایت‌هایی باید نگران تغییرات باشند که با افت یا رشد قابل توجهی در عملکرد خود مواجه شده‌اند.

این تغییرات می‌تواند شامل کاهش شدید ترافیک، افت رتبه کلمات کلیدی یا در مواردی افزایش ناگهانی بازدیدها باشد. به عنوان مثال، اگر یک وب‌سایت پس از یک آپدیت نیمی از ترافیک خود را از دست بدهد، نیازمند تحلیل عمیق‌تر و دقیق‌تری از وضعیت خود است تا علت افت را شناسایی کند. علاوه بر این، گوگل در برخی موارد همراه با انتشار آپدیت‌ها، مستندات یا اطلاعیه‌هایی (Release) ارائه می‌کند یا قوانین و دستورالعمل‌های رتبه‌بندی را به‌روزرسانی می‌کند.

پیگیری این منابع به ما کمک می‌کند فاکتورهای جدید مؤثر در رتبه‌بندی را بشناسیم و تغییرات لازم را در استراتژی سئو اعمال کنیم. پیشنهاد می‌کنیم برای آشنایی بیش‌تر با مفهوم آپدیت‌های گوگل مقاله جامع آپدیت هسته گوگل در آکادمی وب‌سیما مطالعه کنید.

باورهای غلط درباره آپدیت‌های گوگل

نگاهی به شبکه‌های اجتماعی و صحبت با برخی از متخصصان سئو نشان می‌دهد که باورهای اشتباهی درباره آپدیت‌های گوگل در میان فعالان این حوزه رایج است. در این بخش به چند تصور غلط مهم می‌پردازیم:

اگر درست کار کنیم، آپدیت‌های گوگل تاثیری روی سایت ما ندارند!

این جمله بیشتر شبیه یک شعار زیباست تا یک واقعیت! واقعیت این است که هر آپدیتی می‌تواند روی هر سایتی — حتی سایت‌هایی که استراتژی سئو قوی و درستی دارند — تاثیر مثبت یا منفی بگذارد. تحلیل دقیق آپدیت‌ها به ما کمک می‌کند نقاط آسیب‌پذیر سایت خود را شناسایی کنیم و برای بهبود آن‌ها اقدام کنیم.

نیازی به تحلیل آپدیت‌ها نیست!

یکی دیگر از باورهای رایج این است که بهتر است کاری به کار آپدیت‌ها نداشته باشیم و مسیر خود را ادامه دهیم. اما نباید فراموش کنیم که هر به‌روزرسانی الگوریتم، یک فرصت یادگیری ارزشمند است. بررسی مستندات و تحلیل رفتار سایت پس از هر آپدیت به ما نشان می‌دهد که کدام اقدامات باعث رشد یا افت شده‌اند، چه تغییراتی در صنعت ما رخ داده و چگونه باید وب‌سایت خود را با نیازهای جدید کاربران هماهنگ کنیم.

می‌توانیم آپدیت‌های گوگل را پیش‌بینی کنیم و جلو بزنیم!

این تصور اشتباه هم ممکن است در ذهن بسیاری از فعالان سئو شکل بگیرد. آپدیت‌های گوگل متناسب با بازخورد تغییرات قبلی و تحولات رفتار کاربران طراحی می‌شوند. بنابراین پیش‌بینی دقیق آن‌ها عملاً غیرممکن است. ادعای پیش‌بینی کامل آپدیت‌ها بیشتر شبیه به فریب دادن خودمان است تا یک استراتژی منطقی.

می‌توانیم الگوریتم‌ها را بشناسیم و دور بزنیم!

آشنایی با الگوریتم‌ها و دستورالعمل‌های سئو قطعاً مهم است و به ما قدرت تحلیل بهتری می‌دهد. اما تنها شناختن قواعد کافی نیست. موفقیت در سئو زمانی اتفاق می‌افتد که این دانش را در عمل به کار بگیریم؛ یعنی با طراحی و اجرای استراتژی‌های اصولی، قدم به قدم پیش برویم و تجربه عملی کسب کنیم.

دنبال معجزه نباشید!

در دنیای سئو معجزه‌ای وجود ندارد! رسیدن به نتایج پایدار تنها با صبر، پشتکار و اجرای مستمر بهترین شیوه‌های سئو امکان‌پذیر است. بنابراین به جای انتظار برای یک کلید جادویی، باید آماده کار کردن، آزمون و بهبود دائمی باشیم.

چگونه بفهمیم که یک آپدیت گوگل بر سایت ما تاثیر گذاشته است؟

برای بررسی تأثیر آپدیت‌های گوگل بر عملکرد وب‌سایت، ابزارهای مختلفی در اختیار ما قرار دارد. در ادامه روش استفاده از این ابزارها و نکات کلیدی تحلیل داده‌ها را مرور می‌کنیم.

بررسی تغییرات ترافیک در Google Search Console

یکی از دقیق‌ترین ابزارهایی که برای تحلیل وضعیت سایت در دسترس داریم، گوگل سرچ کنسول است. در زمان آپدیت‌های گوگل، باید بیش از همیشه داده‌های سرچ کنسول را رصد کنیم. هر گونه افت یا رشد ناگهانی در ترافیک یا کلیک‌ها در زمان آپدیت یا پس از آن می‌تواند نشانه‌ای از تأثیر تغییرات الگوریتم باشد.

برای تحلیل بهتر داده‌های سرچ کنسول، به این سوالات پاسخ دهید:

• آیا کل سایت دچار افت یا رشد شده است؟
• این تغییرات در چه صفحاتی رخ داده است؟
• چه کلمات یا عباراتی بیشترین سهم را در افت یا رشد دارند؟
• آیا افت یا رشد مقطعی بوده یا همچنان ادامه دارد؟

با پاسخ به این سوالات می‌توانید تصویر دقیق‌تری از وضعیت سایت خود ترسیم کنید.

 

برای این‌که تحلیل خودتان را کامل‌تر کنید، می‌توانید به سراغ رقبا هم بروید و وضعیت ورودی‌ آن‌ها را بررسی کنید. در دوره بررسی رقبای سایت به کمک چند ابزار یک شبیه‌ساز از سرچ کنسول رقبا را آماده می‌کنیم. این تکنیک خلاقانه به شما کمک می‌کند که بتوانید درک بهتری از وضعیت خود در رقابت به دست آورده و افت و خیز رقبا را هم مدنظر داشته باشید.

اگر هنوز با ابزار سرچ کنسول آشنایی ندارید سری به صفحه این کارگاه بزنید.

مشاهده تغییرات رتبه‌بندی با SEMrush Sensor

یکی دیگر از ابزارهای موثر برای رصد تغییرات ناشی از آپدیت‌ها، SEMrush Sensor است. این ابزار با تحلیل داده‌های جمع‌آوری‌شده توسط خزنده‌های سمراش، میانگینی از نوسانات در نتایج جستجو ارائه می‌دهد.

ویژگی مهم SEMrush Sensor این است که امکان مشاهده تغییرات بر اساس دسته‌بندی کسب‌وکار، کشور و نوع دستگاه (موبایل یا دسکتاپ) را فراهم می‌کند. البته باید توجه داشت که این ابزار بیشتر بر سایت‌های انگلیسی‌زبان تمرکز دارد و داده‌های فارسی را به دقت پوشش نمی‌دهد.

ابزارهای ضروری برای تحلیل تأثیر آپدیت‌های گوگل

در ادامه، ابزارهای دیگری که برای تحلیل تأثیر آپدیت‌ها می‌توانید استفاده کنید را معرفی می‌کنیم:

Google Search Console؛ اهمیت در جزئیات

سرچ کنسول مهم‌ترین ابزار برای تحلیل تاثیر آپدیت‌هاست. با توجه به اینکه داده‌های سرچ کنسول تا ۱۶ ماه ذخیره می‌شود، می‌توانید با استفاده از فیلترهای مقایسه‌ای تغییرات پیش و پس از آپدیت را ارزیابی کنید.

تحلیل دقیق صفحات مهم، عبارات کلیدی حساس و مستندسازی این اطلاعات، هم در تصمیم‌گیری‌های آینده کمک‌کننده است و هم در برقراری ارتباط بهتر با کارفرما نقش مهمی ایفا می‌کند. برای آشنایی عمیق با جعبه ابزار گوگل و تحلیل درست داده‌های سئو پیشنهاد ما شرکت در دوره گوگل سرچ کنسول است. در این دوره به صورت کامل و با مثال‌های متعدد با زیر و بم سرچ کنسول آشنا شده و نحوه تحلیل صحیح داده‌ها را می‌آموزیم.

Google Analytics؛ تحلیل دقیق‌تر رفتار کاربران

سرچ کنسول به تنهایی کافی نیست. برای تحلیل لایه‌های عمیق‌تر رفتار کاربران، سراغ گوگل آنالیتیکس بروید. با استفاده از GA4 می‌توانید نرخ تبدیل، میانگین زمان حضور کاربران، نرخ پرش و سایر شاخص‌های مهم را قبل و بعد از آپدیت مقایسه کنید. این تحلیل به شناسایی صفحات مشکل‌دار و برنامه‌ریزی برای بهبود آن‌ها کمک می‌کند.

SEMrush؛ تحلیل فضای رقابت

سمراش ابزاری قدرتمند برای بررسی رتبه‌بندی کلمات کلیدی و تحلیل رقباست. با استفاده از بخش‌های مختلف سمراش می‌توانید:

• تغییر رتبه کلمات کلیدی خود را بررسی کنید.
• رشد یا افت ورودی رقبا را تخمین بزنید.
• تغییرات در بخش‌های ویژه نتایج گوگل مانند فیچر اسنیپت‌ها را رصد کنید.

این اطلاعات به شما دید خوبی از وضعیت کلی بازار پس از آپدیت می‌دهد.

سایر ابزارهای مفید

در کنار سرچ کنسول و سمراش، ابزارهای خارجی و ایرانی دیگری هم وجود دارند که می‌توانند به تحلیل بهتر کمک کنند. از جمله:

• سئوسیگنال (تحلیل رقبا و رصد تغییرات)
• Rank Ranger (ردیابی نوسانات رتبه‌بندی)
• Moz و Ahrefs (تحلیل بک‌لینک‌ها و رتبه‌ها)

استفاده از این ابزارها به شما کمک می‌کند تصویر جامع‌تری از وضعیت وب‌سایت خود داشته باشید و تصمیم‌های بهتری بگیرید.

چگونه داده‌های SEMrush را برای تحلیل استفاده کنیم؟

با توجه به نرخ بالای دلار و محدودیت‌های دسترسی به ابزارهای بین‌المللی، ابزار SEMrush در ایران به نسبت دیگر ابزارهای سئو، مقرون‌به‌صرفه‌تر و در دسترس‌تر است. از طرف دیگر، امکانات گسترده و کاربردی این ابزار باعث شده که یک دستیار قدرتمند در زمان تحلیل آپدیت‌های گوگل محسوب شود. در ادامه، مهم‌ترین بخش‌های SEMrush که می‌توانید برای تحلیل تاثیر آپدیت‌ها استفاده کنید را معرفی می‌کنیم:

Position Tracking؛ ردیابی دقیق رتبه کلمات کلیدی

با استفاده از قابلیت Position Tracking می‌توانید تغییر رتبه کلمات کلیدی هدف را به‌صورت روزانه رصد کنید.

این بخش کمک می‌کند کلماتی که پس از یک آپدیت رشد یا افت داشته‌اند را به سرعت شناسایی کرده و اقدامات لازم را برنامه‌ریزی کنید.

Organic Research؛ تحلیل فضای رقابت

بخش Organic Research اطلاعات ارزشمندی درباره رقبا ارائه می‌دهد. با استفاده از این بخش می‌توانید مشاهده کنید که چه سایت‌هایی در حال رشد هستند، چه سایت‌هایی افت کرده‌اند و چه بازیگران جدیدی وارد فضای رقابت شده‌اند.

تحلیل این تغییرات به ما کمک می‌کند تا همواره دیدی به‌روز از فضای رقابتی داشته باشیم و استراتژی‌های خود را مطابق با شرایط جدید تنظیم کنیم.

Site Audit؛ بررسی سلامت فنی سایت

بخش Site Audit ابزاری عالی برای ارزیابی وضعیت فنی سایت است. با انجام آنالیز فنی می‌توانید مشکلات تکنیکال احتمالی مانند کندی سرعت، خطاهای ساختاری یا مشکلات امنیتی را شناسایی کرده و مطمئن شوید که سایت شما از منظر فنی در وضعیت مطلوبی قرار دارد.

بررسی انواع افت رتبه و دلایل آن

پس از یک آپدیت، افت رتبه‌ها معمولاً به دو دسته تقسیم می‌شوند:

افت‌های کوچک؛ تغییرات طبیعی

اگر افت رتبه‌ها محدود به یک یا دو پله و در تعداد کمی از کلمات کلیدی باشد، معمولاً جای نگرانی نیست. این نوع افت‌ها بخشی از تغییرات طبیعی الگوریتمی هستند. با ادامه مسیر و اجرای صحیح استراتژی‌های سئو، به تدریج می‌توانید جایگاه خود را بازیابی کنید.

افت‌های بزرگ؛ هشدار جدی

افت‌های گسترده که در بخش زیادی از صفحات یا کلمات کلیدی مشاهده می‌شوند، نیاز به بررسی و اقدام فوری دارند. در مواجهه با این شرایط، باید به موارد زیر توجه کنید:

• بررسی EEAT: میزان تخصص، اعتبار و اعتماد سایت خود را ارزیابی کنید.
• کیفیت محتوا: محتوای بی‌کیفیت یا تکراری را شناسایی و حذف کنید و محتواهای موجود را بهبود دهید.
• بک‌لینک‌ها: وضعیت لینک‌های خارجی سایت را بررسی کنید و در صورت وجود بک‌لینک‌های اسپم، از ابزار Disavow استفاده کنید. با شرکت در دوره لینک سازی آکادمی وب‌سیما می‌توانید با نحوه طراحی و اجرا کمپین‌های لینک‌سازی خارجی آشنا شده و به بهترین شکل اعتبار وب‌سایت خودتان را افزایش دهید.
• سلامت تکنیکال: وضعیت فنی سایت، سرعت بارگذاری و تجربه کاربری را به دقت بررسی کنید. مشکلات فنی کوچک هم می‌توانند تاثیرات بزرگی داشته باشند.

ارزیابی و بهبود این بخش‌ها، راهکار اصلی برای بازگشت به مسیر رشد پس از یک افت بزرگ است.

چگونه بعد از یک آپدیت گوگل سایت خود را بهبود دهیم؟

پس از هر آپدیت گوگل، بهترین رویکرد این است که با تحلیل دقیق داده‌ها، سایت خود را بهینه‌تر و قدرتمندتر از گذشته کنیم. در ادامه، چند اقدام کلیدی که باید در این مسیر انجام دهیم را مرور می‌کنیم:

۱. ارزیابی و به‌روزرسانی محتوای قدیمی

محتواهای قدیمی سایت را بررسی و ارزیابی کنید. در بسیاری از محتواهای قدیمی فرصت‌هایی برای بازنویسی، بهبود ساختار، به‌روزرسانی داده‌ها و تقویت ارتباط موضوعی وجود دارد. یک برنامه منظم برای بازنویسی و بهینه‌سازی محتوا تدوین کنید. این کار نه تنها کیفیت سایت را ارتقاء می‌دهد، بلکه می‌تواند شبکه لینک‌سازی داخلی سایت را هم قوی‌تر کند.

۲. بهبود تجربه کاربری (UX)

تجربه کاربری یکی از فاکتورهای مهم گوگل برای رتبه‌بندی سایت‌هاست. به طور منظم عملکرد وب‌سایت، صفحات اصلی و صفحات کلیدی را ارزیابی کنید. با استفاده از ابزارهایی مانند Google Analytics و Microsoft Clarity می‌توانید رفتار کاربران را تحلیل کرده و نقاط بهبود را شناسایی کنید. هدف این است که بازدیدکنندگان تجربه‌ای سریع، روان و لذت‌بخش از سایت شما داشته باشند.

۳. تقویت لینک‌سازی و تحلیل رقبا

بک‌لینک‌های سایت خود و رقبا را به دقت بررسی کنید. منظور از لینک‌سازی، ایجاد بک‌لینک‌های انبوه و اسپم نیست، بلکه هدف ساخت لینک‌های ارزشمند، طبیعی و مرتبط است. سایت‌های معتبر حوزه کاری خود را شناسایی کنید و با راه‌اندازی کمپین‌های هدفمند، استراتژی لینک‌سازی خارجی خود را ارتقاء دهید.

۴. رژیم فعالیت‌های خود را در طول آپدیت تغییر ندهید

اگر در میانه‌ی یک آپدیت هستید، فعالیت‌های اصولی و منظم خود را متوقف نکنید. اگر اقداماتی که انجام می‌دهید مطابق با استانداردهای گوگل و به نفع کاربر است، نیازی به ایجاد تغییرات ناگهانی یا توقف فعالیت‌ها ندارید.

فقط در مواردی که نسبت به کیفیت یک فعالیت شک دارید، بهتر است احتیاط کنید؛ برای مثال اگر مطمئن نیستید که یک بک‌لینک از سایتی معتبر و مرتبط است یا خیر، بهتر است فعلاً از انجام آن صرف‌نظر کنید. از تغییرات بزرگ یا احساسی در طول آپدیت بپرهیزید. حفظ آرامش و ادامه مسیر صحیح، بهترین استراتژی در این دوران است.

چگونه در طول آپدیت گوگل با مدیران و کارفرماها در ارتباط باشیم؟

علاوه بر مهارت‌های فنی و تکنیکال، یکی از چالش‌های مهم در دوره‌های آپدیت گوگل، برقراری ارتباط مؤثر با مدیران و کارفرمایان است. در این بازه حساس، نحوه تعامل شما می‌تواند به یکی از نقاط قوت پروژه تبدیل شود.

مدیران را در جریان آپدیت‌ها قرار دهید

در طول آپدیت‌ها، ضروری است که مدیر یا کارفرمای خود را به صورت شفاف در جریان تغییرات قرار دهید. برگزاری یک جلسه آنلاین و ارائه اطلاعات به‌روز از طریق گزارش‌های قبلی، اطلاعیه‌های رسمی گوگل و داده‌های ابزارهایی مانند SEMrush Sensor می‌تواند میزان تسلط و حرفه‌ای بودن شما را به خوبی نشان دهد.

هدف اصلی این جلسات این است که مدیران مطمئن شوند شما در جریان تغییرات هستید و به طور فعال در حال مدیریت شرایط می‌باشید. پس از پایان آپدیت، یک گزارش تحلیلی از وضعیت فعلی سایت، رقبا و تغییرات رخ‌داده آماده کرده و ارائه دهید. این کار هم باعث افزایش اعتماد مدیران می‌شود و هم به شما کمک می‌کند تصویر دقیق‌تری از شرایط داشته باشید.

ارتباط مستمر؛ یک برگ برنده در پروژه‌های سئو

حفظ ارتباط مستمر با مدیران در طول و پس از آپدیت یکی از کلیدهای موفقیت در پروژه‌های سئو است. اطمینان مدیر از اینکه تیم سئو در جریان تغییرات است و به موقع واکنش نشان می‌دهد، می‌تواند جلوی بسیاری از تصمیمات هیجانی و نادرست را بگیرد.

در مقاله تهیه گزارش سئو یاد می‌گیریم که چطور یک گزارش موثر برای کارفرمای خود تهیه کنیم و چه مواردی را در آن درج کنیم.

نکته مهم برای مدیران کسب‌وکار

اگر شما مدیر یا مالک کسب‌وکار هستید و در حال مطالعه این مقاله‌اید، پیشنهاد می‌کنیم در صورت افت رتبه یا کاهش ترافیک پس از آپدیت، به تیم سئو فرصت بدهید. حداقل ۳ تا ۶ ماه زمان لازم است تا تیم فعلی بتواند برنامه جدیدی تدوین کرده و آن را به اجرا برساند. تغییر مداوم تیم یا استراتژی در این بازه حساس، می‌تواند آسیب جدی به روند بهبود سئو سایت وارد کند.

رصد کنید، تعامل داشته باشید و تحلیل کنید!

در دوران آپدیت، نیاز به رصد مداوم اطلاعیه‌های گوگل و اخبار سایت‌های معتبر سئو داریم. با این حال، تغییر ناگهانی یا بی‌دلیل در برنامه‌های روتین الزامی نیست.

مهم‌ترین اقدام، حفظ ارتباط منظم با کارفرما و ارائه گزارش‌های تحلیلی پس از آپدیت است. با استفاده از داده‌های Search Console، Google Analytics و SEMrush می‌توانید به صورت دقیق وضعیت سایت خود را بررسی و تحلیل کنید.

این پیگیری و تعامل مداوم، هم باعث افزایش یادگیری و تجربه شما می‌شود و هم کمک می‌کند که در صورت بروز بحران، بتوانید شرایط را به بهترین شکل مدیریت کنید. در پایان، از شما دعوت می‌کنیم که تجربیات و نظرات خود درباره آپدیت‌های گوگل را در بخش دیدگاه‌ها با ما به اشتراک بگذارید.