Dwell Time چیست؟ زمان حضور کاربر چه تاثیری بر سئو دارد؟

وقتی در حال عبور از خیابان هستید و ناگهان چشم‌تان به یک بیلبورد تبلیغانی می‌خورد، چه مدت طول می‌کشد تا جذب محتوای آن شوید؟ 2 ثانیه، 10 ثانیه یا 1 دقیقه؟

مدت زمانی که درگیر پیام تبلیغاتی این بیلبورد شده‌اید، در صنعت تبلیغات به زمان درگیری یا Dwell Time شناخته می‌شود. جالب است بدانید این مفهوم تنها در دنیای تبلیغات وجود نداشته و در دنیای سئو هم کاربرد دارد.

فرض کنید می‌خواهید درباره بهینه‌سازی سایت یک سری مقاله بخوانید تا بفهمید خود کلمۀ سئو از نظر کارشناسان ایرانی و خارجی چه معنایی دارد. برای این‌کار عبارت «سئو چیست» را در گوگل جستجو می‌کنید.

با کلیک بر روی هر یک از لینک‌های موجود در صفحه اول، گوگل مانند یک روانشناس رفتار شما را به زیر ذره بین می‌برد و برای هر کدام یک برداشت منحصر به فرد دارد. از زمانی‌که وارد یکی از این سایت‌ها می‌شوید ممکن است یکی از حالت‌های زیر را تجربه کنید:

1- چیزی که در صفحه مشاهده کردید با آنچه به دنبالش بودید همخوانی ندارد

در نتیجه بلافاصله به صفحه نتایج گوگل بازگشته و سایت دیگری را انتخاب می‌کنید یا مجدد همان عبارت را در گوگل جستجو می‌کنید، این اتفاق به گوگل اعلام می‌کند که شما از محتوای ارائه شده راضی نبودید.

2- خیلی سریع پاسخ خود را دریافت می‌کنید و به صفحه نتایج جستجو برمی‌گردید

احتمالا سایت دیگری را انتخاب نمی‌کنید و با توجه به پاسخ دریافت شده عبارت جدیدی را در گوگل جستجو می‌کنید. با این‌که زمان کمی را در این سایت سپری کردید ولی بنظر می‌رسد که پاسخ خود را به خوبی گرفته‌اید در نتیجه این خروجی سریع یک اتفاق منفی از نظر گوگل نخواهد بود.

3- محتوای صفحه به نظر شما بسیار مفید است و زمان زیادی برای مطالعه آن صرف می‌کنید

در این حالت، الگوریتم رنک برین می‌فهمد که، اگر کاربر مدت زیادی را در این صفحه سپری کرده احتمالا محتوای آن صفحه، به خوبی پاسخگوی نیاز او بوده و محتوای ارزشمندی است. در نتیجه این صفحه در جستجوهای بعدی می‌تواند جایگاه به مراتب بهتری داشته باشد.

Dwell Time یا زمان ماندگاری در سایت چیست؟

از لحظه‌ای که کاربر به سایت شما وارد می‌شود تا زمانی‌که مجدد به گوگل باز می‌گردد و نتیجه دیگری را انتخاب می‌کند یا عبارت جدیدی را جستجو می‌کند، Dwell Time محاسبه میشود.

هرچه‌قدر Dwell Time یا زمان ماندگاری یک کاربر در صفحه سایت بیشتر باشد، از نظر گوگل میزان رضایت کاربر از این صفحه بیشتر است.

مطالعات اینترنتی نشان داده است، زمان حضور کاربر برای صفحات ارزشمند به طور متوسط ۳ دقیقه و ۱۰ ثانیه است. یعنی زمانی‌که کاربر یک نتیجه ارزشمند را در گوگل پیدا می‌کند حداقل تا ۳ دقیقه بعد نیاز به جستجوی عبارت دیگری مرتبط با آن موضوع نخواهد داشت.

کاربرد زمان ماندگاری به عنوان معیاری برای رتبه‌بندی سایت‌ها، اولین بار توسط آقای Duane Forester، وب مستر سرویس جستجوی Bing مطرح شد.

آقای فارستر درباره این مفهوم می‌گوید:

«مدت زمانی‌که کاربر وارد سایت شما میشه و سپس به صفحه نتایج برمی‌گرده تنها چند ثانیه طول می‌کشه، ولی همین زمان کوتاه یک معیار ارزشمند هست تا موتور جستجو بتونه به درک درستی درباره محتوای سایت شما برسه. هدف نهایی شما باید این باشه که از روش‌های مختلف استفاده کنید و کاربر رو در سایت خودتون نگه دارید. اگه به خوبی از عهده این کار برنیاید صفحه نتایج جستجو، مقصد بعدی کاربر خواهد بود.»

تفاوتِ زمان ماندگاری و نرخ پرش یا Bounce Rate چیست؟

با این‌که هر یک از این دو معیار، تفاوت‌های بزرگی با هم دارند ولی در اکثر موارد به اشتباه، به جای هم استفاده می‌شوند. اجازه دهید ابتدا تعریف درستی از نرخ پرش ارائه دهیم.

زمانی‌که کاربر صفحه سایت شما را باز کرده و  بدون انجام هیچ فعالیت دیگری از آن خارج می‌شود، در واقع از سایت شما Bounce کرده است. نسبت تعداد کاربرانی که با این شرایط از صفحه خارج می‌شوند به تعداد کل کاربرانی که وارد صفحه شده اند را ضریب خروج یا همان Bounce Rate می‌نامیم. برای مطالعه بیشتر در مورد نرخ پرش توصیه می‌کنیم به مقاله Bounce Rate چیست مراجعه کنید.

نرخ پرش زمانی محاسبه می‌شود که بدون فعالیتی مفید از سایت خارج شوید؛ حالا فرقی نمی‌کند که بعد از خروج به صفحه نتایج گوگل بازگردید یا صفحه دیگری در اینترنت.

همان‌طور که می‌بینید، تفاوت اصلی، در برگشت به صفحه نتایج یا SERP خلاصه می‌شود. یعنی اگر کاربر به صفحه نتایج بازگردد Dwell Time محاسبه می‌شود، اگر مدت حضور کاربر در صفحه شما کمتر از 20 ثانیه باشد از نظر گوگل Bounce هم اتفاق افتاده است که می‌تواند یک فاکتور منفی برای سایت شما باشد. ولی اگر کاربر بیشتر از 20 ثانیه در سایت شما حضور داشته و مجدد به نتایج جستجو بازگردد به این معنی نیست که از محتوای شما رضایت نداشته است.

ممکن است کاربر پس از ورود به سایت شما بلافاصله صفحه را بسته و از آن خارج شود ولی به صفحه جستجوی گوگل نیز بازنگشته و جستجوی جدیدی انجام ندهد، در این شرایط با این‌که از سایت شما Bounce کرده است به عنوان یک فاکتور منفی از نظر گوگل نخواهد بود زیرا کاربر نیازی به جستجوی مجدد آن عبارت نداشته است.

آیا Bounce Rate همیشه به‌عنوان یک فاکتور منفی لحاظ می‌شود؟

شاید تا به حال زیاد شنیده‌اید که هرچه نرخ پرش سایت شما بیشتر باشد، این یعنی سایت شما به خوبی نمی‌تواند نیاز کاربر را رفع کند و رتبه پایینی را در نتایج گوگل به دست می‌آورد. درست است؟ خب همه چیز به همین سادگی نیست؛ واقعیت این است که Bounce Rate بالا، در موارد بسیاری به تنهایی نمی‌تواند خوب نبودن سایتی را اثبات کند. اجازه دهید با یک مثال ساده همه چیز را مثل روز برای شما روشن کنیم.

تصور کنید می‌خواهید شماره تلفن یکی از کافه‌های منطقه شمال تهران را به دست آورید. پس از جستجو، وارد سایتی می‌شوید که لیستی از کافه‌های شمال تهران را به شما نشان می‌دهد. به سرعت شماره تلفن کافه مورد نظر خود را پیدا و فوراً سایت را ترک می‌کنید. حالا به نظر شما این نرخ پرش بالا می‌تواند به این معنی باشد که نتوانستید کاربر را خوشحال کنید؟

در این‌جا باید بگوییم که نرخ پرش یک سایت بستگی زیادی به مفهوم جستجو شده (Search Intent) دارد؛ اگر کاربر بخواهد موضوعات ساده و پیش و پا افتاده‌ای همچون تاریخ یک رویداد یا پیدا کردن جزئیات یک مکان را پیدا کند، پرش از سایت نمی‌تواند به عنوان یک سیگنال منفی در نظر گرفته شود.

به عبارت دیگر می‌توان گفت تنها تحت شرایط خاصی می‌توان نرخ پرش بالا در سایت را یک معیار منفی به حساب آورد. اما وقتی پای Dwell Time به میان می‌آید، می‌توانیم با قطعیت بیشتری از تاثیر آن صحبت کنیم چراکه وقتی کاربری بعد از ورود به یک سایت به صفحه نتایج بازمی‌گردد، احتمال این‌که از محتوای آن راضی نبوده بیشتر است.

اگر به ابزار گوگل آنالیتیک مراجعه کنید، می‌بینید که نرخ پرش (Bounce Rate) سایت شما قابل مشاهد است. در صورتی که هیچ اطلاعاتی از کسانی که بعد از ورود به سایت، به صفحه نتایج بازگشتند وجود ندارد.

موضوعی که ممکن است در ذهنتان جرقه بزند این است که؛ عدم نمایش Dwell Time در این ابزار به این خاطر باشد که این معیار در رتبه‌دهی به سایت‌ها تاثیری ندارد. اما آیا واقعاً این‌طور است؟

آیا Dwell Time در سئو سایت تاثیر گذار است؟

در حال حاضر گوگل هیچ اطلاعات رسمی و قابل استنادی از تاثیر Dwell Time بر سئو منتشر نکرده است، برای همین نمی‌توانیم خیلی صریح بگوییم که فاصله زمانی ورود به سایت و برگشت به صفحه نتایج، از نظر گوگل یک معیار تاثیر گذار در تعیین رتبه سایت شما است.

برخی از متخصصین سئو باور دارند Dwell Time یک معیار رتبه‌بندی است، ولی عده‌ای دیگر معتقدند نمی‌توان به طور کامل چنین چیزی را اثبات کرد. John Mueller، مسئول بخش وب مستر گوگل در این باره می‌گوید:

«وقتی درباره الگوریتم‌ها و معیارهای تاثیرگذار در رتبه‌بندی سایت‌ها حرف می‌زنیم، باید مطئمن شویم هیچ شک و شبهه‌ای درباره آن وجود ندارد. وقتی کاربری بعد از ورود به یک سایت فوراً به صفحه نتایج بازمی‌گردد، ممکن است دلایلی زیادی داشته باشد. پس صرف این‌که بگوییم این برگشت تنها بخاطر نارضایتی بوده، می‌تواند برداشت درستی نباشد.»

یکی از راه‌های منطقی برای اثبات اهمیت Dwell Time در سئو این است که با استفاده از سرنخ‌هایی که گوگل در اختیار ما قرار داده، ابهامات خود را برطرف کنیم. اما منظور ما از سرنخ دقیقاً چه چیزی است؟

عبارت «طراحی سایت» را در گوگل جستجو کنید و سپس وارد یکی از سایت‌ها شوید. پس از این‌که صفحه مورد نظر به طور کامل بارگذاری شد، به صفحه نتایج گوگل بازگردید، در این‌جا خواهید دید که گوگل در زیر سایتی که بر روی آن کلیک کرده‌اید، یک سری عبارات پیشنهادی مرتبط با طراحی سایت را به شما نشان می‌دهد. مانند عکس زیر:

حالا اگر مدت زمان بیشتری را در یک سایت باقی بمانید، گوگل دیگر این باکس پیشنهادی را به شما نشان نمی‌دهد. البته گاهی دیده شده که حتی پس از یک مدت زمان طولانی، گوگل باز هم این پیشنهادات را در اختیار کاربر قرار می‌دهد. اما در اکثر موارد چنین چیزی تنها پس از بازگشت سریع کاربر به صفحه نتایج رخ می‌دهد.

از مقایسه این دو حالت چه نتیجه‌ای می‌گیریم؟

گوگل به خوبی می‌فهمد بین کاربرانی که سریع‌تر به صفحه نتایج بازمی‌گردند با کسانی که پس از چند دقیقه به این صفحه بازمی‌گردند یک فرقی وجود دارد. همین درکِ گوگل است که باعث می‌شود با بازگشت، با عبارت‌های جدیدی مواجه شوید که به کارتان می‌آید.

چه‌طور می‌توان زمان ماندگاری در سایت را افزایش داد؟

برای این‌که زمان ماندگاری کاربر در سایت را افزایش دهید، بهتر است از دیدگاه یک مدیر سایت به این مسئله نگاه نکنید؛ راه حل جایگزین که نتیجه بهتری هم برای شما دارد این است که خود را جای کاربری بگذارید که وارد سایت شما می‌شود. دوست دارید در این سایت چه محتوایی ببینید؟ حالا جواب‌های خود را جمع کنید و همه آن‌ها را در سایت خود قرار دهید.

وقتی از دریچه کاربر به سایت خود نگاه می‌کنید پاسخ این سوال ساده است، مهم‌ترین عواملی که باعث می‌شود کاربران با ورود به سایت شما، دیگر فکر بیرون رفتن را به خود راه ندهند عبارتند از:

1- از محتوای جذاب مانند ویدئو و اینفوگرافیک‌های سرگرم کننده استفاده کنید

طبق بررسی‌ها، ۴۳ درصد کاربران دسترسی به یک محتوای ویدئویی را به مطالعه یک مقاله یا دانلود کتاب الکترونیکی ترجیح می‌دهند. استفاده از محتوای ویدئویی در سایت باعث می‌شود زمان حضور کاربر در صفحه تا ۱۰ دقیقه افزایش پیدا کند. این آمار نشان می‌دهد برگ برنده در دست محتوای ویدئوییِ جذاب است.

2- با استفاده از کامنت مارکتینگ، کاربران را به مشارکت بیشتر در سایت خود دعوت کنید

وقتی می‌بینید مقاله ای، تعداد زیادی کامنت دارد، چه کار می‌کنید؟ در اغلب موارد نگاهی به نظرات کاربران می‌اندازید؛ همین باعث می‌شود که زمان حضور کاربر در سایت افزایش یابد. (برای آشنایی بیشتر با تکنیک‌های کامنت مارکتینگ و ویدئو مارکتینگ، می‌توانید در کارگاه آموزش تکنیک‌های حرفه‌ای سئو شرکت کنید.)

3- سایت شما باید به خوبی برای کاربران موبایل بهینه شده باشد

با ظهور الگوریتم‌های جدیدی مانند Mobile First Index، تجربه کاربری خوب در نسخه موبایل به یکی از اصول مهم و تاثیرگذار در رتبه‌دهی به سایت‌ها تبدیل شده است. اگر می‌خواهید در میدان نبرد سئو سایت پیروز میدان شوید، باید تجربه کاربری خوب در نسخه موبایل سایت خود را اولویت قرار دهید.

4- از پاپ آپ‌ها به طور هوشمندانه استفاده کنید

همه ما می‌دانیم که تنها یک پاپ آپ آزاردهنده کافی است تا کاربر به محض ورود، سایت شما را ترک کند. در واقع پاپ آپ‌های تبلیغاتی به تنهایی می‌توانند سایت شما را به آتش بکشند. پس بهتر است برای استفاده از آن‌ها با برنامه ریزی جلو روید.

5- طراحی ظاهری و تجربه کاربری سایت خود را جدی بگیرید

با این‌که تکنولوژی‌های جدیدی مانند AMP گوگل بر کیفیت محتوا تاکید می‌کنند، توصیه ما این است که UI و UX سایت خود را بیش از پیش جدی بگیرید. دلیل آن ساده است؛ وقتی از لحاظ ظاهری و ساختاری سایت خوبی داشته باشید، بازدیدکنندگان را تشویق می‌کنید تا زمان بیشتری را در وب سایت شما باقی بمانند.

سخن پایانی

با اطلاعاتی که در این مقاله در اختیار شما گذاشتیم، می‌توانیم این‌طور نتیجه بگیریم که Dwell Time یکی از فاکتورهایی است که گوگل بر روی آن سرمایه گذاری بسیاری کرده است. چرا؟ برای این‌که این معیار به طور مستقیم به رضایت کاربر مرتبط است و رضایت کاربر هم همیشه اولین و آخرین هدف الگوریتم‌های گوگل بوده است.

برای این‌که هدف شما با هدف گوگل مشترک باشد، باید ابتدا مطمئن شوید کاربران از حضور در سایت شما لذت می‌برند و می‌توانند به خوبی با محتوای آن ارتباط برقرار کنند. در این‌جاست که معیارهایی همچون Dwell Time و نرخ پرش از سایت می‌توانند مانند یک قطب نما به شما نشان دهند آیا راه درستی را در پیش گرفته‌اید یا خیر.