Http Status Codes چیست؟ رمز گشایی کدهای وضعیت HTTP

با وارد کردن آدرس یک صفحه اینترنتی در نوار آدرس، درخواست ما از طریق مرورگر دریافت و برای سرور ارسال می‌شود. پاسخ‌هایی که سرور در پاسخ به درخواست مرورگر ارسال می‌کند یک کد سه رقمی معنادار است.

کدهای وضعیت Http، زبان رمز بین سرور و مرورگر

به عبارت دیگر سرور و مرورگر از طریق Http Status Code با هم ارتباط برقرار می‌کنند و با یک رمز 3 رقمی وجود مشکل یا رو به راه بودن همه چیز را به هم اطلاع می‌دهند. درک کدهای وضعیت و نحوه استفاده از آن‌ها به ما کمک می‌کند تا خطاهای احتمالی سایت را تشخیص دهیم و آن‌ها را برطرف کنیم.

علاوه بر این، بعضی از کدهای وضعیت، نحوه دسترسی موتورهای جستجو یا کاربران را به سایت ما مشخص می‌کنند. برای مثال کد وضعیت ریدایرکت 301 به ربات‌های گوگل و کاربران می‌گوید صفحه‌ای که به آن مراجعه کرده‌اند به طور دائمی به مکان دیگری منتقل شده است. در ادامه با انواع کدهای پاسخ سرور آشنا شده و کاربرد هرکدام را می‌آموزیم.

انواع کدهای وضعیت Http؛ رمزگشایی به زبان آدمیزاد

معمولاً کدهای وضعیت با یکی از اعداد 1 تا 5 شروع می‌شوند. عدد اول Http Status Codes، نوع و کلاس کد وضعیت صفحه را مشخص می‌کند. هریک از کلاس‌های مختلف کد وضعیت را به صورت 1xx تا 5xx نمایش می‌دهند. بنابراین با دیدن اولین عدد می‌توانیم بفهمیم که این کد مربوط به چه دسته‌ای است و چه مفهومی دارد.

کد وضعیت سری 1xx؛ پاسخ‌های موقت

در اولین گام سرور به مرورگر کدهای سری 1 را ارسال می‌کند که به معنی دریافت درخواست از سمت مرورگر بوده و پاسخ نهایی نیست.

 سری 2xx؛ موفقیت آمیز

دریافت پاسخ از سرور با موفقیت انجام شده و صفحه مورد نظر در دسترس کاربر قرار گرفته است.

سری 3xx؛ ریدایرکت یا تغییر مسیر

آدرس پاسخ ارسالی از سرور به مرورگر با آدرسی که در درخواست اولیه ارسال شده متفاوت بوده است و کاربر به صفحه دیگری ارجاع داده شده است.

سری 4xx؛ خطای کلاینت

سرور در پاسخ گویی به این درخواست مشکلی نداشته است ولی آدرس مورد نظر در این سایت وجود نداشته و یا محتوایی برای ارائه ندارد.

سری 5xx؛ خطای سرور

سرور قادر به پاسخ گویی نبوده و در حال حاضر امکان ارائه خدمات را ندارد.

کدهایی که به عنوان یک متخصص سئو بشناسیم

هر سری از کدهای وضعیت دارای تنوع و توضیحات متفاوتی هستند ولی به عنوان یک متخصص سئو لازم نیست با همه آنها آشنا باشیم. در ادامه کدهایی که باید بشناسیم و به درستی آنها را تحلیل کنیم با هم بررسی خواهیم کرد. آشنایی با این مفاهیم و استفاده صحیح از آنها در مدیریت سئو یک سایت بخشی از فرآیند سئو تکنیکال محسوب می‌شود.

برای اینکه درک بهتری از کدهای صفحه و عملکرد آن ما از یک مثال ساده استفاده می‌کنیم. تصور کنید یک نانوایی در محل شما وجود دارد و شما همیشه از این نانوایی خرید می‌کنید. این نانوایی در واقع مشابه یک سایت است. حالا زمانی که شما به این نانوایی مراجعه می‌کنید یکی از وضعیت‌های زیر رخ می‌دهد:

کد 200؛ همه چی رو به راهه!

کد وضعیت 200 یعنی همه چی در صفحه مورد نظر ما عادی است. کاربران و ربات‌های گوگل می‌توانند بدون هیچ مشکلی از این صفحه استفاده کنند و محتوای مناسبی نیز در این صفحه وجود دارد. در مثال نانوایی، کد 200 نشان دهنده وضعیتی است همه چی عادی است و با مراجعه به نانوایی می‌توانید به راحتی خرید خود را انجام دهید و سرویسی که نیاز دارید را دریافت کنید.

کد 302؛ تغییر مسیر موقت

فرض کنید در مراجعه دیگری به نانوایی محل، اعلامیه «این واحد صنفی موقتاً به آدرس … انتقال یافت» را روی درب آن مشاهده می‌کنید. شما بعد از دیدن این اعلامیه به آدرس جدید مراجعه می‌کنید و بعد از پیدا کردن نانوایی خرید خود را انجام می‌دهید. از آنجایی که این آدرس موقت است، در مراجعه بعدی ممکن است ابتدا به محل اولیه آن سر بزنید. در صورتی که نانوایی بسته بود به آدرس جدید آن مراجعه می‌کنید.

صفحاتی با کد 302 دقیقاً چنین وضعیتی دارند. ربات‌های گوگل متوجه تغییر آدرس می‌شوند اما با توجه به موقت بودن ریدایرکت 302، به طور مداوم به آدرس اولیه سر می‌زنند. این اتفاق باعث هدر رفتن بودجه خزش سایت خواهد شد. از دست دادن بودجه خزش می‌تواند از ایندکس شدن سایتم جلوگیری کند. در مقاله بودجه خزش چیست؟ توضیح می‌دهیم که چگونه می‌توانیم بودجه خزش سایت را مدیریت کنیم و از هدر رفتن آن جلوگیری نماییم.

کد 301؛ تغییر مسیر برای همیشه

ریدایرکت 301 مشابه ریدایرکت 302 است، با این تفاوت که در کد وضعیت 301، یک صفحه برای همیشه به آدرس جدیدی منتقل شده است. اگر در مثال قبلی به جای واژه «موقتاً» عبارت «برای همیشه» در اعلامیه تغییر آدرس نانوایی دیده شود، ریدایرکت 301 خواهد بود. کد 301 به این معناست که بازدیدکنندگان و ربات‌هایی که به آدرس این صفحه مراجعه می‌کنند به یک آدرس جدید هدایت می‌شوند. همچنین تمام اعتبار و لینک‌های داده شده به آدرس اولیه نیز به آدرس جدید منتقل خواهد شد.

اگر آدرس‌ها به صورت متوالی به یکدیگر ریدایرکت شده باشند کاربر و ربات گوگل وارد زنجیره ریدایرکت یا همان Redirect Chain می‌شوند. اگر تعداد ریدایرکت و تغییر آدرس‌ها بیشتر از 5 بار باشد، ربات‌های گوگل از ادامه مسیر خودداری می‌کنند. در صورتی‌که صفحه A به B و هم‌زمان B به A ریدایرکت شده باشد، کاربر و ربات گوگل وارد حلقه ریدایرکت یا Redirect Loop خواهند شد؛ در این شرایط مرورگر خطای عدم دسترسی به صفحه و عبارت Multiple Redirects را نمایش می‌دهد.

طبیعتاً وقتی با اعلامیه «این واحد صنفی برای همیشه به آدرس … انتقال یافت» مواجه می‌شوید، دیگر هیچگاه به محل قبلی مراجعه نخواهید کرد. ربات‌های گوگل نیز با دیدن کد 301، آدرس قبلی را ایندکس نمی‌کنند. یکی از عوامل افت جایگاه سایت‌ها در نتایج جستجو استفاده غیر اصولی از ریدایرکت 301 است. بنابراین اگر با این کد کاربردی آشنا نیستید حتماً مقاله ریدایرکت 301 چیست را مطالعه کنید.

کد 404؛ Not Found، صفحه پیدا نشد

فرض کنید که در مراجعه به همان نانوایی این بار با اعلانی روی درب مغازه مواجه می‌شوید که روی آن نوشته شده «نانوایی به دلیل تعمیرات تعطیل است». یعنی در این روز و در این لحظه خاص امکان ارائه خدمات به شما را ندارد. این شرایط مشابه زمانی است که کد وضعیت 404 نمایش داده می‌شود. نمایش این کد یعنی فایل یا صفحه‌ای که مرورگر درخواست کرده در سرور پیدا نشده است.

کد 404 not found اطلاعاتی در مورد اینکه صفحه یا فایل مورد نظر به طور دائم از بین رفته نمی‌کند، بلکه تنها نشان دهنده آن است که در حال حاضر امکان دسترسی وجود ندارد. به همین دلیل ربات‌های گوگل با رو به رو شدن با چنین صفحه‌ای، مجدداً به این صفحه سر می‌زنند تا وضعیت آن را بررسی کنند. در نتیجه، وجود تعداد زیادی صفحه 404 می‌تواند روی بودجه خزش سایت ما تأثیر منفی داشته باشد. علاوه براین لینک به صفحات 404 را لینک شکسته می‌نامند. وجود این لینک‌ها می‌تواند بر سئو سایت نیز تأثیر منفی بگذارد. در کارگاه آموزش لینک سازی می‌آموزیم که چگونه از بروز چنین لینک‌هایی در سایت جلوگیری کنیم.

کد soft 404؛ 404 نیم بند!

فرض کنید نانوایی باز است و مشکلی برای دسترسی به آن وجود ندارد (کد 200) اما در زمان مراجعه شما نانی در نانوایی برای فروش وجود ندارد. این حالت را می‌توان به کد 404 soft تشبیه کرد. کد soft 404 در واقع یک کد رسمی نیست بلکه گوگل از آن برای توصیف شرایطی استفاده می‌کند که صفحه با کد 200 محتوایی برای ارائه به کاربر ندارد. معمولاً این شرایط در صفحات دسته بندی یا برچسب فاقد محتوا، دیده می‌شود. ربات‌های گوگل مرتباً برای بازدید از این صفحات مراجعه می‌کنند. اگر برای مدت طولانی هیچ محتوایی برای نمایش و ایندکس شدن در این صفحات وجود نداشته باشد، ربات‌های گوگل آن‌ها را به عنوان صفحات 404 نیم بند یا soft 404 در نظر می‌گیرند.

تصویر زیر نمونه‌ای از خطای Soft 404 است. در واقع صفحه به درستی بارگذاری شده ولی محتوایی برای نمایش به کاربر وجود ندارد. دسته‌ها و برچسب‌های فاقد محتوا معمولا با این کد در گزارشات پنل گوگل سرچ کنسول ثبت می‌شوند.

کد 410؛ این صفحه دیگر وجود ندارد

کد وضعیت 410 به این معناست که صفحه دیگر وجود ندارد، این آدرس برای همیشه بسته شده و به جای دیگری منتقل نشده است. این وضعیت مشابه حالتی است که به نانوایی محل خود مراجعه می‌کنید و با اعلامیه «این واحد صنفی برای همیشه بسته شد» رو به رو می‌شوید. معنای این کد این است که قرار نیست هیچ سرویس یا خدماتی در این آدرس ارائه شود. ربات‌های گوگل زمانی که با کد 410 رو به رو می‌شوند، دیگر به این آدرس سر نمی‌زنند. به این ترتیب به بودجه خزش سایت نیز آسیبی نمی‌رسد.

کد وضعیت 403؛ دسترسی محدود شده

تصور کنید در مراجعه به نانوایی با اعلامیه‌ای که روی آن نوشته شده «این نانوایی مخصوص بانوان است» یا «مخصوص اقلیت‌های مذهبی» و به شما که جزو این دسته از افراد نیستید خدماتی ارائه نمی‌شود. این شرایط مشابه با کد وضعیت 403 است. صفحاتی که این کد وضعیت را نشان می‌دهند، برای دسترسی نیاز به احراز هویت دارند. تنها کاربرانی که دارای نام کاربری و رمز عبور معتبر باشند می‌توانند به صفحات 403 دسترسی داشته باشند. گوگل امکان دسترسی به این صفحات را ندارد و ربات‌های گوگل نیز برای ایندکس کردن آن تلاش نمی‌کنند.

کد 500؛ خطا در دسترسی به سرور

کد 500 مشابه وضعیتی است که امکان دسترسی به نانوایی را ندارید و مسیر دسترسی به نانوایی به هر دلیلی بسته است. زمانی که دسترسی به سرور سایت مختل می‌شود، سرور خطای 500 را به بازدیدکننده و ربات‌های گوگل بازمی گرداند. دلایل مختلفی مانند پایان یافتن پهنای باند یا درخواست‌های بیش از حد به سرور ممکن است باعث خطا در دسترسی به سرور شود. بروز خطای 500 اتفاق ناخوشایندی است که روی تجربه کاربری نیز تأثیر منفی می‌گذارد. بنابراین باید بلافاصله بعد از رخ دادن این مشکل، به فکر رفع آن باشید.

ربات‌های گوگل به صورت مستمر صفحات سایت ما را بررسی کرده و کدهای وضعیت را در گزارش‌های سرچ کنسول گوگل ثبت می‌کنند. ما در کارگاه آموزش گوگل سرچ کنسول به طور کامل در مورد تحلیل این گزارشات و تأثیر آن‌ها بر سئو سایت صحبت می‌کنیم.

همچنین برای یادگیری نحوه رفع خطاهای کد وضعیت (Status code) در گوگل سرچ کنسول می‌توانید مقاله شناسایی و نحوه رفع کدهای وضعیت HTTP در سرچ کنسول را مطالعه کنید.